طلای زرد جذابیت و شکوه زیادی دارد. اما ممکن است بعد از مدت ها استفاده کردن از طلای زرد، دلتان بخواهد طلای سفید داشته باشید. اما آیا می شود به جای خرید طلای سفید رنگ و جدید، همان زیورآلات قبلی مان را تغییر رنگ بدهیم؟ جواب کوتاه به این سوال بله است! تبدیل طلای زرد به سفید یکی از کارهایی است که باعث تنوع بخشیدن به زیورآلات و ظاهر شما می شود.
در این مطلب توضیح می دهیم که چطور می توان طلای زرد را به سفید تغییر رنگ داد. همچنین نکات مهم در این زمینه را تشریح می کنیم تا به عنوان سرمایه گذار، دچار ضرر و زیان احتمالی نشوید.

معرفی طلای زرد و سفید

طلای زرد و طلای سفید هر دو محبوب ترین رنگ های طلا در بازار هستند. طلای زرد، با رنگ گرم و طبیعی اش، نشان دهنده زیبایی و اصالت است. طلای سفید با رنگ خنثی و ظاهر شیک و مدرنش، جایگاه ویژه ای در دنیای طلا و جواهرات دارد. مخصوصا اینکه طلای سفید با انواع سنگ ها و نگین های قیمتی هماهنگ است و جلوه سنگ ها بر روی آن، بسیار دلنشین است.

طلای خالص (۲۴ عیار) نرم و چکش خوار است و به راحتی خراشیده و خم می شود. به همین دلیل، برای استفاده در جواهرات و زیورآلات، آن را با فلزات دیگر ترکیب می کنند. به این ترتیب استحکام، دوام و رنگ طلا بهبود می یابد. اینکه طلا را با چه آلیاژهایی ترکیب کنیم، تعیین کننده رنگ طلا خواهد بود.

برای ایجاد طلای زرد، آن را با آلیاژ نقره و مس ترکیب می کنند. همچنین در ساخت طلای سفید، معمولا طلا با آلیاژهای نیکل، روی و پالادیوم ترکیب می شود. اما این ها مربوط به مرحله تولید اولیه زیورآلات طلا است. برخی افراد بعد از اینکه طلای زرد خریدند، پشیمان شده یا بعد از مدتی دوست دارند زیورآلاتشان سفید رنگ باشد. این افراد به فکر تغییر رنگ طلا می افتند.

سفید کردن طلای زرد توسط طلاساز و با استفاده از ابزار و مواد مخصوص انجام می شود. این فرایند مناسب افرادی است که نمی خواهند هزینه زیادی برای تعویض طلا بپردازند.

روش های تبدیل طلای زرد به طلای سفید

طلای زرد را به دو روش می توان به طلای سفید تبدیل کرد. بیایید هر دو روش را بررسی کنیم.

پوشش دهی با رودیوم

معمول ترین و رایج ترین روش برای سفید کردن طلای زرد، پوشش دهی طلا با استفاده از رودیوم می باشد. رودیوم فلزی است که در طلا و جواهرسازی به طور گسترده استفاده می شود. از این فلز برای ایجاد لایه ای سفید و براق بر روی زیورآلات طلا استفاده می کنند. روکش رودیوم نه تنها رنگ طلا را به نقره ای تبدیل می کند، بلکه ظاهر طلا را درخشنده تر نشان می دهد و مقاومت آن را در برابر خط و خش افزایش می دهد.

برای تغییر رنگ طلای زرد به سفید با کمک رودیوم این مراحل طی می شود:

• تمیز کردن سطح طلا
• پولیش کردن طلا
• چربی گیری
• قرار دادن در محلول رودیوم (طلا در یک محلول شیمیایی مخصوص غوطه ور شده و با استفاده از جریان الکتریکی، لایه ای از رودیوم روی آن ایجاد می شود.)
• تثبیت و خشک کردن

روکش زدن طلا با رودیوم رایج ترین روش برای تغییر دادن رنگ طلا است؛ اما این روش ایرادهایی دارد. مهم ترین عیب رودیوم این است که به مرور زمان از بین می رود و باید تمدید شود. گاهی اوقات روکش رودیوم به خوبی روی سطح طلا نمی نشیند، یا اینکه در قسمت هایی مانند درزها و قفل به درستی عمل نمی کند. در این مواقع اجبارا باید طلا را چندین بار آبکاری کنند تا تمام قسمت ها سفید شوند. آبکاری چند باره طلا باعث می شود لایه ضخیمی از رودیوم روی طلا قرار بگیرد. با این کار جزئیات ظریف طلا دیده نمی شوند. همچنین آبکاری بیش از حد باعث آسیب دیدن طلا خواهد شد.

تغییر آلیاژ

تغییر آلیاژ روشی پیچیده تر و گران تر از روش قبلی است. تبدیل طلای زرد به سفید با تغییر آلیاژ شامل این مراحل است:

• ذوب طلا: طلا ابتدا باید ذوب شود تا بتواند با فلزات دیگر ترکیب شود.
• اضافه کردن فلزات دیگر: با اضافه کردن نیکل یا پالادیوم به طلا، رنگ و خصوصیات طلای سفید به وجود می آید.
• دوباره شکل دهی: پس از ترکیب، طلا باید به شکل دلخواه قالب ریزی شود.
• پولیش و رونمایی: در آخر، سطح طلای سفید پولیش و روکش می شود تا براق و زیبا به نظر برسد.

تغییر رنگ طلا با روش تغییر آلیاژ، دائمی است و مثل روکش رودیوم نیاز به تمدید ندارد. اما تغییر آلیاژ نسبت به روش روکش رودیوم پرهزینه تر و زمانبرتر است.

هزینه تبدیل طلای زرد به سفید

هزینه تبدیل طلای زرد به طلای سفید به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی توان یک عدد ثابت برای آن در نظر گرفت. مهم ترین عامل، روش تبدیل است. رایج ترین روش، آبکاری رودیوم است. این روش نسبت به روش تغییر آلیاژ ارزان تر بوده و هزینه اش کمتر از ۵۰۰ هزار تومان است. هزینه دقیق تحت تأثیر عواملی مانند ضخامت روکش، کیفیت محلول رودیوم و مهارت کارگاه تغییر می کند.

در مقابل، اگر فرآیند تبدیل از طریق آلیاژسازی یا ساخت مجدد انجام شود، هزینه چندین برابر خواهد شد. این روش به دلیل نیاز به تجهیزات تخصصی، زمان بیشتر و استفاده از فلزات گران بها، چند میلیون تومان هزینه خواهد داشت. علاوه بر روش کار، وزن و اندازه قطعه طلا نیز نقش مهمی دارد. قطعات بزرگ تر به مواد بیشتری نیاز دارند و مدت زمان بیشتری برای آبکاری یا آلیاژسازی صرف می شود. همچنین وجود نگین های حساس مانند زمرد یا یاقوت معمولا نیاز به جداسازی کامل نگین دارد که هزینه نهایی را افزایش می دهد.

ماندگاری رنگ سفید روی طلا چقدر است؟

وقتی طلای زرد را از طریق آبکاری رودیوم به طلای سفید تبدیل می کنیم، در واقع فقط یک لایه بسیار نازک از رودیوم روی سطح طلا قرار می گیرد. این لایه زیبا، براق و سفیدرنگ است، اما دائمی نیست و به مرور زمان از بین می رود. برخلاف طلای سفیدی که با آلیاژسازی ساخته می شود و رنگ آن در تمام ساختار فلز وجود دارد، در روش آبکاری کردن طلا، تنها سطح طلا سفید می شود؛ بنابراین بعد از مدتی رنگ زرد زیرین دوباره مشخص می شود.

بر اساس تجربه کارگاه های طلاسازی، ماندگاری روکش رودیوم بر روی زیورآلات طلا، بین ۶ ماه تا ۳ سال است. این بازه بسته به نوع استفاده، ضخامت روکش و شرایط نگهداری متفاوت است. در مواردی که استفاده زیاد و تماس با مواد شیمیایی بالاست، این مدت ممکن است کمتر شود.

چند عامل بر ماندگاری رنگ سفید تأثیر دارند. این عوامل عبارتند از:

• ضخامت لایه رودیوم: هرچه لایه ضخیم تر باشد، دیرتر از بین می رود. آبکاری های ارزان معمولاً لایه ای نازک دارند و زود کدر می شوند.
• نوع جواهرات: بعضی طلاها بیشتر در معرض تماس و فرسایش هستند. برای مثال انگشتر و حلقه زودتر تغییر رنگ می دهند چون دائماً با آب، صابون، مواد شیمیایی و سطوح مختلف در تماسند.
• میزان استفاده روزانه: اگر طلا را دائماً استفاده کنید، روکش سریع تر می رود. طلاهایی که گه گاهی استفاده می شوند ماندگاری بیشتری دارند.
• تماس با مواد شیمیایی و رطوبت: مواد شوینده، کلر استخر، تعریق پوست، عطر و کرم ها همگی باعث سریع تر پاک شدن رودیوم می شوند.
• پولیش کردن طلا: هر بار پولیش، یک لایه بسیار نازک از سطح طلا را می تراشد؛ یعنی دقیقاً همان لایه رودیوم را کم می کند و رنگ زرد را زودتر نمایان می سازد.

وقتی روکش رودیوم می رود چه اتفاقی می افتد؟

وقتی روکش رودیوم از بین می رود، تیرگی و سایه های زرد روی سطح طلا ایجاد می شوند. با دقت به طلای زینتی، نقاط کوچکی با رنگ زرد خواهید دید. به مرور، این نقاط بزرگ تر شده و با هم یکی می شوند. در نهایت، طلا کاملاً به رنگ زرد قبل از آبکاری برمی گردد. این موضوع طبیعی است و نشان می دهد زمان تجدید آبکاری فرا رسیده است.

اگر دیگر نمی خواهید طلایتان سفید باشد، می توانید به یک طلاساز مراجعه کنید تا روکش رودیوم را از سطح طلا بردارد و با پولیش کردن، رنگ زرد اصلی آن را برگرداند. فقط توجه داشته باشید که پس از این کار نباید طلا را بیش از حد پولیش کنید، چون هر بار پولیش تا حد کمی باعث ضعیف شدن طلا می شود. به مرور زمان طلای زینتی شما بیشتر مستعد ترک خوردن یا حتی شکستن خواهد بود.

نکات نگهداری طلا پس از تبدیل طلای زرد به سفید

• برای اینکه طلای سفیدشده شما همچنان براق و زیبا بماند، رعایت چند نکته اهمیت دارد. اول اینکه طلا را از تماس مستقیم با مواد شیمیایی مانند عطر، اسپری، لوسیون بدن، کرم های روزانه و انواع شوینده ها دور نگه دارید. این مواد به مرور زمان باعث کدر شدن طلا و تغییر رنگ آن می شوند.
• طلاهایتان را در جعبه های مخصوص جواهرات یا کیسه های پارچه ای نرم نگهداری کنید تا در برابر خط وخش، گردوغبار و رطوبت محافظت شوند. رطوبت زیاد کیفیت روکش رودیوم را کاهش داده و باعث تغییر ظاهر طلا می شود.
• دقت داشته باشید که آبکاری رودیوم دائمی نیست. بسته به میزان استفاده از طلا، تماس با عوامل محیطی و نوع آبکاری، معمولاً هر ۱ تا ۳ سال یک بار لازم است روکش رودیوم تمدید شود تا براقیت و رنگ سفید اولیه آن حفظ گردد.
• برای ماندگاری بیشتر، توصیه می شود هنگام انجام کارهای روزمره مانند شست وشو، استخر، ورزش یا کارهای خانه، زیورآلات خود را درآورید. شنا کردن با طلا به دلیل وجود کلر در آب استخر، به زیورآلات آسیب می رساند.

رعایت این نکات ساده می تواند عمر درخشندگی و زیبایی طلای سفیدشده شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد.