در ایران، محرم و صفر به دلیل ویژگی های خاص فرهنگی و مذهبی خود، تأثیراتی بر بازارها از جمله بازار طلا دارند. در ماه های محرم و صفر که فضای عمومی جامعه به سمت سوگواری و مراسم مذهبی می رود، معمولاً خرید و فروش برخی کالاهای لوکس مانند زیورآلات طلا کاهش می یابد. این تغییر در الگوی مصرف، باعث می شود بسیاری از مردم تصور کنند قیمت طلا نیز در محرم و صفر کاهش پیدا می کند. این ذهنیت عمومی، سال هاست در میان کاربران بازار طلا مطرح می شود.

اما آیا واقعاً قیمت ها در این ایام کاهش می یابند یا صرفاً بازار از نظر حجم معاملات کمی افت می کند؟ برای پاسخ به این سؤال باید آمار، روندها و عوامل اقتصادی مؤثر بر قیمت طلا را به دقت بررسی کنیم.

آیا تقاضا برای خرید طلا در محرم و صفر کاهش می یابد؟

معمولاً در ماه های محرم و صفر تقاضا برای خرید طلا (به ویژه زیورآلات تزئینی و هدیه ای) کاهش می یابد. این موضوع دلیل مهمی دارد و آن هم این است که مراسمات شادی مانند عروسی، تولد و… در محرم و صفر برگزار نمی شوند. با توجه به عقاید مذهبی کشورمان، گرفتن جشن عروسی و پایکوبی کردن در ماه محرم حرام است. نبود جشن باعث می شود که خرید طلا کمتر شود.

کاهش تقاضا برای خرید طلا، گاهی باعث رکود نسبی بازار می شود. اما اینکه این موضوع بر قیمت طلا تاثیر بگذارد یا خیر، به عوامل مهم تری مثل نرخ ارز، شرایط سیاسی کشور و قیمت جهانی طلا بستگی دارد.

عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت بازار هستند!

در گفتگوی عام، این صحبت به میان می آید که در ماه محرم، طلا ارزان می شود. درست تر آن است که بگوییم در ماه محرم در صورتی که تقاضا برای خرید طلا کاهش پیدا کند، قیمت طلا رو به ارزان شدن می رود. خلاف این موضوع هم صدق می کند. یعنی اگر در ماه محرم بازار طلا با افزایش تقاضا مواجه شود، قیمت ها افزایشی خواهند بود.

مناسبت های مذهبی مانند محرم و صفر، تأثیر روانی و اجتماعی مشخصی بر الگوی خرید مردم دارند. در ماه های محرم و صفر، به دلیل نبود مراسمات جشن، تقاضا برای خرید طلا و سکه کاهش می یابد. این کاهش تقاضا می تواند حباب سکه را کاهش دهد؛ اما بر قیمت اصلی طلا تاثیری نخواهد داشت. قیمت اصلی طلا تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز، انس جهانی طلا یا سیاست های مالی است.

بررسی روند قیمت طلا در محرم و صفر سال های گذشته

برای تحلیل دقیق تر، نگاهی به روند قیمت طلا در محرم و صفر در سال های اخیر می اندازیم:

همانطور که دیدید، در اغلب موارد، شاهد نوسانات جزئی یا حتی افزایش قیمت بوده ایم. این افزایش تقاضاها و افزایش قیمت ها، اغلب به دلیل افزایش نرخ ارز و یا شرایط اقتصادی و سیاسی کشور بوده اند. تنها در سال هایی که ماه محرم همزمان با کاهش قیمت جهانی طلا بوده، کاهش قیمت طلا مشاهده شده است. در نتیجه، نمی توان قاطعانه گفت که ورود به ماه محرم به تنهایی باعث کاهش قیمت طلا می شود.

چه عواملی بر کاهش یا افزایش قیمت طلا در محرم و صفر تاثیرگذارند؟

همانطور که توضیح دادیم، عرضه و تقاضا، عامل اصلی تعیین کننده قیمت ها در بازار هستند. عرضه و تقاضای بازار در محرم و سایر ماه های سال به چند دلیلی تغییر می کند:

• تغییر قیمت انس طلا (انس جهانی طلا چیست: از اینجا بخوانید.)
• نوسانات نرخ ارز (مخصوصا دلار)
• وضعیت اقتصادی و تورم داخلی
• تحولات سیاسی (داخلی یا بین المللی)
• تقاضای داخلی در بازار طلا
• افزایش خرید توسط بانک های مرکزی
• تغییرات تقاضا در بازار سهام

اگر نرخ ارز یا انس جهانی طلا افزایشی باشد، حتی در محرم و صفر نیز قیمت طلا بالا خواهد رفت. اما اگر این عوامل ثابت بمانند، ممکن است قیمت به صورت محدود کاهش پیدا کند. بنابراین برای سرمایه گذاری و خرید زیورآلات طلا در محرم، سرمایه گذاران باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرند تا تصمیمشان برای خرید منطقی تر باشد.

تحلیل کارشناسان بازار طلا درباره نوسانات فصلی

بسیاری از کارشناسان بازار طلا معتقدند که نوسانات قیمت طلا بیش از آن که به فصل یا ماه خاصی وابسته باشد، تابع اقتصاد کلان، نرخ ارز، تورم و قیمت جهانی طلاست. با این حال، روند تقاضا در ماه های خاص مانند محرم، صفر، عید نوروز یا ایام مذهبی خاص، می تواند تأثیر کوتاه مدتی بر روند بازار داشته باشد. درنتیجه توصیه اغلب کارشناسان این است که افراد به جای انتظار کاهش یا افزایش فصلی، وضعیت کلی اقتصاد و بازار ارز را مدنظر قرار دهند.

کاهش قیمت طلا در محرم فرصت مناسبی برای خرید است؟

اگر قصد سرمایه گذاری بلندمدت در طلا را دارید یا اینکه می خواهید برای مناسبت های بعدی (مثلاً شب یلدا، نوروز یا روز زن) طلا بخرید، محرم و صفر می توانند زمان مناسبی برای خرید باشند. در این ماه ها ترافیک خرید و فروش در بازار نسبتا کمتر است. به همین واسطه برخی فروشگاه ها جشنواره هایی برگزار می کنند و شرایط مناسبی برای خرید مشتریان فراهم می کنند. این موارد می توانند فرصت خوبی برای یک خرید منطقی باشند. درنتیجه، اگرچه کاهش چشمگیر قیمت قطعی نیست، ولی خرید در این ایام می تواند از نظر روانی و شرایط بازار به نفع خریدار باشد.

نتیجه گیری

در این مطلب توضیح دادیم که ماه های خاص مثل ماه رمضان، عید نوروز، محرم و… به خودی خود نمی توانند عامل افزایش یا کاهش قیمت طلا باشند. قیمت طلا در تمام ایام سال، بر اساس میزان عرضه و تقاضای مشتریان تعیین می شود. اما به طور کلی در روزهای اول ماه محرم، ممکن است حجم خریدها کاهش پیدا کند و قیمت ها کمی اصلاح داشته باشند.

اگر به دنبال هدیه یا خرید مناسبتی هستید، در محرم و صفر بازار آرام تر بوده و زمان خوبی برای خرید است. اگر هدفتان سرمایه گذاری است، باید شاخص های اقتصادی مهم تر مانند نرخ ارز و قیمت انس جهانی و… را رصد کنید.

در مجموع، خرید طلا در محرم و صفر اشتباه نیست؛ اما نباید تنها به امید کاهش قیمت وارد بازار شد. آنچه مهم تر است، هوشمندی در انتخاب زمان و مکان خرید و آگاهی از روندهای بازار است.